عالم ملکوتعالم ملکوت، همان عالم غیب و عالم نفس و عالم مجردات است که به آن عالم مثال و عالم برزخ هم اطلاق میگردد و آن مرتبه و نشئهای است برتر از عالم طبیعت که دارای صور و ابعاد است امّا فاقد حرکت و زمان و تغییر است. ۱ - اقسام عالم ملکوتمراد از عالم ملکوت، همان عالم غیب و عالم نفس و عالم مجردات است که به آن عالم مثال و عالم برزخ هم اطلاق میگردد و آن مرتبه و نشئهای است برتر از عالم طبیعت که دارای صور و ابعاد است امّا فاقد حرکت و زمان و تغییر است. این عالم خود بر دو قسم است یکی «ملکوت اعلی» که عالم مجردات محضه است مانند عالم ملائکه و دیگری «ملکوت اسفل» است که عالم صور مقداری است. [۱]
سجادی، جعفر، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، ص۳۲۵.
مانند وجود انسانها در برزخ و قبر.امام خمینی عالم ملکوت را به دو قسم اعلی و اسفل تقسیم کرده و قائل است ملکوت اعلی عالم نفوس کلیه [۲]
خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۱، ص۷۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.
و عالم بهشت است که نفوس سعیده در آنجا هستند. نفس در ارتباطی که با عالم ملکوت اعلی و فرشتگان مقرب پیدا میکند، علوم حقیقی به آنها القا و افاضه میشود. این عالم اعلی، مظهر تفصیلی عالم ارواح و عقول و محل اخذ عهد و میثاق ربوبیت است. اما عالم ملکوت اسفل همان مُثُل معلقه و عالم قبر، عالم جن، شیطان و جهنم است که نفوس اشقیاء بهسوی آن مسافرت میکنند. [۵]
خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۱، ص۷۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.
و هر یک از نفوس که ارتباط با این عالم (اسفل) و عالم جن و شیطان و نفوس خبیثه پیدا میکنند، القائات آن شیطانی است. [۹]
خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۷، ص۴۷۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
به اعتقاد امام خمینی معنای رؤیت ملکوت ابراهیم به این معنا نیست که با دیده چشم بوده باشد بلکه رؤیت شهودی و حضوری و عقلانی بوده است. امام خمینی معتقد است ملکوت در لسان اشراقیون به ارباب انواع تعبیر شده است و در لسان مشائین به عقول قادسه تعبیر شده است و در لسان شریعت به «ملائکه الله» تعبیر شده است آن فرشتگانی که به تدبیر عالم مشغولاند و مالک این عالماند از کرسی تا عرش. به اعتقاد امام خمینی عالم ملکوت سرتاسر عالم ملک و جسمانی را فراگرفته، ازاینرو رؤیت با چشم سر ممکن نیست بلکه رؤیت حضوری و شهودی است پس مرتبه تجلی به اسم ملکوت و مالکیت خیلی قویم بهنحویکه تمام موجودات عالم تحت ملکوت و مالکیت حقه الهیاند و سماوات و ارضین در سرتاسر عالم در مملوکیت احدی اداره میشوند. [۱۰]
خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۵۰-۵۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.
۲ - پانویس
۳ - منبع• سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عالم ملکوت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۵/۲۳. • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. |